ชุมชนแป๊ะกงอยู่ในเขตเทศบาลเมืองกระทุ่มแบน อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ตั้งอยู่บริเวณปากคลอมงกระทุ่มแบนที่แยกมาจากแม่น้ำท่าจีนด้านทิศตะวันตก เป็นคลองเก่ามีความยาวและสำคัญด้านการค้าในอดีต ลำน้ำไหลผ่านตำบลใหญ่ ๔ ตำบลได้แก่ตำบลตลาดกระทุ่มแบน ตำบลดอนกะฎี (ดอนไก่ดี) ตำบลคลองกระทุ่ม (คลองมะเดื่อ) ตำบลปลายคลองกระทุ่ม (แคราย) เป็นเส้นทางเดินเรือที่ชาวบ้านนำสินค้าเกษตร ประมงได้แก่ข้าวเปลือก มะพร้าว กล้วย อ้อย ปลาน้ำจืดสู่ตลาดภายนอก ปากคลองมีล็อกหรือทำนบดินกั้นน้ำทะเลในช่วงฤดูร้อน และบริการเรือที่เข้าออกระหว่างแม่น้ำท่าจีนกับคลองกระทุ่มแบน
บริเวณปากคลองมีเคารพสถานที่สำคัญตั้งอยู่หนึ่งแห่งคือ "ศาลเจ้าแป๊ะกง" มีรูปเคารพองค์แป๊ะกงสลักจากไม้มงคลประดิษฐานภายในศาล จากการสัมภาษณ์ผู้สูงอายุในชุมชน (พ.ศ. ๒๕๔๐) ได้ข้อมูลว่าในสมัยรัชกาลที่ ๔ และต้นรัชกาลที่ ๕ (๒๓๙๔ - ๒๔๑๑) ราษฎรที่ตั้งบ้านเรือนอยู่ริมฝั่งแม่น้ำท่าจีนส่วนใหญ่มีอาชีพประมงและการเกษตรทำนา ทำสวนกับปลูกอ้อยขายให้กับโรงหีบอ้อยเพื่อทำน้ำตาลทรายโดยบริเวณนี้มีอยู่หลายแห่งทั้งทึ่ปล่องเหลี่ยม กงสีล้ง และปากคลองกระทุ่มแบน
โรงหีบอ้อยที่ปากคลองเดินเครื่องจักรด้วยแรงดันไอน้ำจากการต้มน้ำในเตาไฟ มีคำบอกเล่าสืบต่อกันมาว่ามีชายชาวจีนคนหนึ่งทำงานประจำเตาไฟต้มน้ำ เป็นผู้มีอัธยาศัยดีชอบช่วยเหลือชาวบ้านจนเป็นที่นับถือของคนงานและชาวบ้านยกย่องให้เป็น "แปะอาวุโส"
วันหนึ่งท่านบอกว่าได้เวลาจะต้องขึ้นไปไหว้เทพเจ้าบนสวรรค์แล้วจะกลับลงมาหลังจากไหว้แล้ว ท่านเดินหายเข้าไปในเตาไฟพวกคนงานรีบดับไฟแล้วค้นหาศพแต่ก็ไม่พบ จึงเชื่อว่าท่านสำเร็จเป็นเทพเจ้าหรือเซียนแปะและจะกลับมา ณ ที่แห่งนี้อีก จึงร่วมกันสร้างศาลเจ้าไม้ แกะสลักองค์แป๊ะกงนำขึ้นสถิตในศาลเพื่อให้ประชาชนสักการะบูชา ขอพร ขอโชคลาภซึ่งมีประชาชนให้ความศัทธานับถือเป็นจำนวนมาก
กาลเวลาผ่านไป ศาลไม้เกิดชำรุดทรุดโทรม กอร์ปกับผู้ศัทธาเคารพนับถือมีจำนวนมากขึ้นจึงมีการสร้างศาลเจ้าหลังที่สองขึ้นมีลักษณะเก๋งจีนก่ออิฐถือปูน ต่อมาพื้นที่ตั้งตัวศาลซึ่งตั้งอยู่ฝั่งคุ้งน้ำถูกน้ำเซาะถึงหน้าศาลเจ้าคณะกรรมการศาลฯ จึงดำเนินการก่อสร้างศาลเจ้าหลังใหม่อีกครั้ง ณ ที่ตั้งในปัจจุบัน ตัวศาลเจ้ามีขนาดใหญ่และสวยงามกว่าเดิม ทำพิธีเปิดศาลเจ้าในปี พ.ศ. ๒๕๔๒ มีชื่อว่า "ศาลเจ้าตาแป๊ะกง" มีมหรสพฉลองเช่นงิ้ว ภาพยนตร์ และมีการจัดงานสักการะเซ่นไหว้ทุกปีตลอดมา กำหนดตามปฏิทินจีนซึ่งจะตรงกับปฏิทินไทยประมาณเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์
คติความเชื่อของชาวจีนตั้งแต่โบราณ ศาลแป๊ะกงคือสถานที่สถิตของบุคคลที่มีศีลธรรม คุณธรรมประกอบความดีเป็นอนันต์จนเป็นที่เคารพนับถือของประชาชน (อาจมีภาพเป็นชายชรามีหนวดสีขาว) ถ้าเป็นหญิงก็จะเรียกอาม่าหรือเจ้าแม่ คนไทยเรียกตา-ยาย เมื่อสิ้นชีวิตประชาชนที่มีความศัทธาก็จะสร้างศาลให้อยู่ เรียกว่าศาลเจ้าแป๊ะกง ศาลเจ้าอาม่า หรือศาลตายายเพื่อให้ท่านคุ้มครองดูแลปกป้องบ้านเรือนหรือผืนแผ่นดินให้มีความสุข อุดมสมบูรณ์ โดยประชาชนจะตอบแทนด้วยการสักการะเซ่นไหว้เป็นประจำ หรืออย่างน้อยปีละ ๑ ครั้งคือเซ่นไหว้ประจำปี
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น